HAZARLARIN YIKILIŞ SÜRECİ

Ruslar knezlikler halinde örgütlendikten sonra Hazar Devletini batıdan sıkıştırmaya başladılar.862'de ilk knezlik kuzeyde İlmen Gölü kıyısında kuruldu.Dinyeper boyundaki Novgorad knezliği Kiev'i ele geçirdi,batıdan sıkıştırdı.Güney Slav topluluklarına bundan sonra Hazar devletine vergi vermemeleri konusunda uyardı.

Hazarlar bu suretle Kağanlığın batısını kaybetmiş oldu .Doğu da Ruslardan aynı baskıyı gördü.
Ruslar Volga Nehri boyunca 100 kişilik gemileriyle ilerleyip Etil şehrine ulaştılar.Su yolunu kullanarak Novgorat'a çıktılar.Oradan Hazar Denizi kıyısındaki kentleri,kasabaları vurup yağma ettiler.

Bu durumdan Müslümanlar ve Hazar ülkesinde yaşayanlar zarar gördü.Etil deltası Müslümanlarda bulunuyordu.Hanbalık Hazarların elindeydi.
Hazar ordusundaki Müslümanlar ve bazı Hristiyanlar Kağan'dan izin alarak veya almayarak Ruslara karşı mücadeleye girişti.Rus savaşçılar onlara yenildiler.Bu savaş sırasında Ruslar 30.000 kayıp verdiler.

Kiev knezi Svyatoslav tekrardan donattığı kara ve deniz kuvvetleri ile tekrar Hazar ülkesine girdi.Hazarlar yenilgiye uğradılar.Etil Ruslar tarafından zaptedildi.Kasabaları ve şehirleri yakıp yıktılar(965)Etil dünyanın en önemli merkezlerinden biriydi tamamıyla yok edildi.Hazarlar Batıya çekildiler.Hazar ülkesine Kıpçaklar ve Peçenekler geldi.Hazar ülkesi bir savaş alanı haline geldi ve en son Moğol istilası ile Hazar etkisi son buldu.

ASURLULAR VE TİCARET

-Asıl tüccarlar Asur'da otururlardı Anadolu'ya gelenler onların temsilcisi olan tüccarlardır.

-Anadolu'ya geldiklerinde çeşitli şehir devletleri vardı.Surlarla çevrili şehirlere gelip surların dibine yerleşirler ve şehrin hakimi ile vergi karşılığında anlaşırlardı.

-''Karum'' denilen surların dibine pazar kurarlardı.Bunların daha küçüğüne ''Vabartum''  denir.Tüccarlar burada yaşarlardı.

-Anadoluda 3 tane ticaret yolu kullanmışlardır.Kervanlar ile gelmişlerdir.Yollar güvenli değildir.

-Tüccarlar vergi vermemek için tenha yollardan gitmeye çalışırlar,yakalanınca kaçakçılıktan ceza alırlardı.

-Anadolu'ya geldiklerinde malları saray da kontrol edilir.Mallarının vergisini öderler oradan da Karum'da bulunan evlerine giderlerdi.

-Tüccarlar çok iyi para kazanırlardı.Kar oranları %100'den fazladır.

-Kaıdn tüccarlar da vardır

-Şehirlerin çevresinde kurulan karumların hepsi Kaniş'e bağlıydı.

Asurlular

-Asur adı tanrı,devlet başkenti,kabile ve aynı zamanda şehir ismidir.

-Mezopotamya bölgesinde yaşayan halktır.Bağımsızlıklarını Mö.14 yy'da almışlardır.

-Başta Babil'e bağlıdırlar.sonra Hurriler'e bağlanmışlar sonra bağımsızlıklarını kazanmışlardır.

-İleri askeri tekniğe sahiptirler.

Anadoludaki Faaliyet Alanları

-Asurluların Anadoludaki ticaret merkezi Kaniştir'tir.(Kayseri-Kültepe)

-Asur ticaret koloniler çağı(M.Ö 1770-1740) Orta Tunç Çağına denk gelir.

-Yazıyı kullandıkları için Kaniş'te 22.000 civarında tablet bırakmışlardır.

-Anadoludakilerin yazıyı öğrenebilmeleri için okullar açmışlardır.

-Tabletlerde:mektuplar,iş antlaşmaları ve hukuki mahkeme kayıtlarına ulaşmışlardır.

-Tabletler Asur lehçesi ve çivi yazısıyla yazılmıştır.